Profesor i publicista Kasim Hadžić rođen je 19. decembra 1917. godine u selu Zaostro, u blizini Pljevalja, a koje teritorijalno pripada opštini Priboj, iako je znatno udaljenije od toga grada. Porodica Hadžića je porijeklom iz Pljevalja. Za vrijeme turske vladavine, dok su se Pljevija zvala Taslidžom, zvali su se Hadži Durak Zade. Kasimov djeda bio je hodža, a otac Abdulah zemljoradnik, bez kojeg je rano ostao, još kao dijete od dva mjeseca. Brigu o Kasimu preuzeli su njegova majka i djed po majci Ibrahim Memić, iz Priboja, gdje je pohađao i osnovnu školu, u vremenu od 1925. do 1929. godine. Nastavljajući porodičnu tradiciju, odlazi na dalje školovanje u Veliku medresu, u Skoplje, koju uči i završava u periodu od 1929-1937. godine. Od 1937. do 1941. godine pohađa Višu šerijatsko-teološku školu u Sarajevu, na kojoj je diplomirao juna 1941.godine.
Provodeći ferije u Priboju, ponuđeno mu je mjesto gradonačelnika, što je prihvatio i na toj funkciji bio 40 dana, upravo do okupacije toga grada od strane Italijana, kada se vraća u Sarajevo.
Od januara 1942. godine službovao je u tadašnjem Kotarskom šerijatskom sudu u Sarajevu, gdje je nakon dvije godine rada 1944. položio šerijatsko-sudački (kadijski) ispit. Potom je radio u Vrhovnom šerijatskom sudu u Sarajevu, a bio je i sekretar Društva šerijatskih sudaca u vrijeme kada je predsjednik bio hfz Ibrahim ef. Mehinagić. Godine 1945. premješten je u Zagreb za šerijatskog sudiju, u Kotarskom šerijatskom sudu, a izvjesno vrijeme je radio i u Ministarstvu pravosuđa Hrvatske. Po završetku Drugog svjetskog rata, kada je ukinut Šerijatski sud, Kasim Hadžić je zatvoren dva mjeseca, pa pušten i ponovo zatvoren i osuđen na šest godina robije, na što se on žalio. No, na osnovu njegove žalbe Vojni sud ga osudi na dvanaest godina zatvora. Odležao je 50 mjeseci, oslobođen optužbe i vraćen u Sarajevo. Bio je osuđen zbog tri stvari: prvo, imao je drugačije mišljenje za status Sandžaka od vlasti, drugo, što je bio 40 dana predsjednik opštine u Priboju i treće – što je bio glavni i odgovorni urednik lista “Osvit”.
U Zagrebu je studirao Pravni fakultet. Godine 1953. vraća se u Sarajevo gdje je radio u nekoliko preduzeća: Tvornici kisika u Rajlovcu, potom osam i po godina u ŽGP Sarajevo, “Unitehnu” i “Kooperativu”. Svuda je ispoljio izuzetne sposobnosti i dao značajan doprinos pomenutih firmi, zajedno sa svojom suprugom. Njegovi savremenici i danas evociraju uspomene na njegovu pedantnost, odgovornost i dostojanstvo u radu.
Od 1.septembra 1967. godine dolazi za profesora u Gazi Husrevbegovoj medresi u Sarajevu, gdje njegove sposobnosti tek dolaze do izražaja. Predavao je Povijest islama, Akaid, Arapski jezik, a u završnim razredima i Vaz – hatabet. Ostao je u trajnom sjećanju mnogih generacija Medrese, ne samo kao profesor i vaspitač, nego kao roditelj, prijatelj i dobročinitelj mnogim medresantima i svima koji su ga poznavali i sa njim po bilo kom osnovu saradjivali. Štitio je učenike; njegove kolege i medresanti su ga smatrali njihovim ambasadorom, borio se za njihova prava, siromašnim obezbjeđivao stipendije, stanovanje, udžbenike itd.
U jednom razgovoru pitali su Kasima koliko ima djece. Neko je rekao da on nema djece, na što je Kasim reagovao riječima: “Kako nemam, imam ih preko tri stotine”, misleći na svoje medresante Gazi Husrevbegove medrese.1
Kao profesor Medrese napisao je desetak skripti – udžbenika za Povijest islama za II, III, IV i V razred, a za Akaid za svih pet razreda.
Kasim Hadžić je u Medresi pokrenuo i osnivanje lista za učenike “ZEM-ZEM”, u kom je objavio 109 tekstova, potpisujući ih inicijalima, o čemu će biti riječi nešto kasnije. Odobrenje za pokretanje ovog lista dao je tadašnji reis ef. Sulejman Kemura.
Pored profesorskog poziva Kasim Hadžić se aktivno bavio publicistikom. Jedan je od onih koji je najviše pisao o Gazi Husrevbegovoj medresi, njenim učenicima i profesorima, ali i o nizu drugih tema vaspitno-obrazovnog, istorijskog, kulturološkog i drugog značaja. Obrađivao je Novopazarski sandžak, ali i Južnu Srbiju i njeno mjesto u realističkoj poeziji.
Zapažen mu je rad pod nazivom “Pljevaljski muftija Šemsikadić u borbi protiv okupacije u Bosni i Hercegovini 1878. godine”, potom “Muslimanske imovinske dužnosti” i rad “Za usporavanje brakorazvodnog postupka pred šerijatskim sudovima”.
Sarađivao je sa mnogobrojnim časopisima: Glasnik saveza trezvene mladeži u Beogradu od 1935., Islamski glas u Sarajevu, Narodna pravda, Muslimanska svijest, Jugoslovenski list, Hrvatski dnevnik, prištinski časopis Edukata islama, Gajret, Novi Behar, Elhidaje, te kalendar Narodna uzdanica, a u Osvitu je bio glavni i odgovorni urednik tokom cijelog njegovog izlaženja.
Bio je aktivni član HKUD “Gajret” i pomagao na razne načine njegov rad, ne samo u Sarajevu, nego i u Priboju, Pljevijima i drugim mjestima. Teme iz privrede objavljivao je u časopisu “Knjigovodstvo” u Beogradu i u Biltenu ŽGP u Sarajevu. Kao vrstan statističar teme iz privrede je obrađivao tačno i dokumentovano.
Kasim Hadžić je ipak najviše pisao u islamskoj štampi, posebno od 1964. godine u “Takvimu”, gdje je u svakom broju imao od jednog pa više tekstova. U “Glasniku” VIS-a imao je zapažen rad o islamskom filozofu Gazaliji, pa je i iz te oblasti dao značajne priloge u izučavanju istorije i filozofije islama. Kao urednik “Glasnika” postigao je značajan uspjeh i u njemu je objavio svoja 82 rada.
U “Preporodu” je objavio najviše tekstova pod nazivom “Predavanja iz povijesti islama” – 58 priloga, u nastavcima, dok je u “Hulefair-rašidina” objavio još devet takvih tekstova, što ukupno iznosi 67 nastavaka, na preko 250 strana.
Pored tekstova iz povijesti islama, u “Preporodu” je od 1970. godine objavio preko 500 radova, u kojem je bio i lektor. Mnoge tekstove nije potpisivao, ali su se oni raspoznavali po stilu pisanja, sadržaja i razumijevanja, pa su rado čitani i korišćeni u razne svrhe. Pisao je i u Islamskoj misli, Mualimu itd.
Znatan broj tekstova potpisivao je inicijalima, kao “HAK” (Hadžić Abdulahov Kasim), zatim HKH, potom TASLIDŽAK PLJEVLJAK, jer se osjećao i Pljevljakom podjednako kao Pribojcem i to je isticao u svakoj prilici.
U mnogim listovima i časopisima objavio je znatan broj interesantnih tekstova koje je prevodio sa arapskog, francuskog, italijanskog i eksperanto jezika, a savršeno je govorio i engleski jezik.
Zahvaljujući njegovim tekstovima i predavanjima pozivan je na mnoge skupove kao govornik i predavač, jer je imao izuzetan dar govorništva.
U školama je održao bezbroj predavanja, a rado je išao u mnoga sela i krajeve širom BiH i drugih prostora, potom pljevaljskog i pribojskog kraja, još od studentskih dana.
Godine 1958/59. učio je i usavršio eksperanto jezik, pa je i po tom osnovu bio poznat na širim prostorima. Od 1960. godine bio je doživotni član Svjetskog saveza eksperanata, a od 1974. i delegat ovog Saveza za islamistiku. Pisao je o djelu svoga prethodnika na toj funkciji dr Chiussi-a, prevodioca Kur’ana na eksperanto. Pisao je eksperanto u listovima “Jugoslavija Fervojisto” u Zagrebu, “LA SUDA STELO” u Beogradu itd.
Tečajeve eksperanta držao je u Medresi, koji je završilo 69 učenika, potom u nekoliko srednjih škola u gradu i nekim opštinama Bosne i Hercegovine.
U nekoliko brojeva “Glasnika” VIS-a objavio je PUTOPIS OD SARAJEVA DO MEKE I MEDINE, koji bi bio interesantan da se pojavi kao posebno izdanje.
U rukopisu mu je ostalo više radova i dvije pripremljene i recenzirane knjige za štampu: “Vjernici” i “Hadis”.
Kasim Hadžić objavio je više stotina (ako ne i hiljade) svojih radova, što predstavlja značajan doprinos islamskoj publicistici, nauci, kulturi i prosvjećivanju naroda kojem je pripadao, ali i drugih. “Ostavio je djelo takvog značaja i vrijednosti koje ga svrstava u red najistaknutijih ljudi novije
muslimanske povijesti”, ističe Muharem Omerdić, u “Glasniku” 1990.godine.
Kasim Hadžić nije zaboravljao svoj kraj. Poznavao je i redovno kontaktirao sa uvaženim pljevaljskim imamom i vjerskim dostojanstvenikom Mehmed ef. Cokovićem. Nakon Mehmed efendine smrti 1978. napisao je opširan tekst o njemu i objavio ga u “Takvimu” glasniku VIS-a 1979.godine. Taj tekst je objavljen kao predgovor za knjigu Mehmed ef. Cokovića: VAZOVI, DOVE, HUTBE I NASIHATI, koja je izašla posthumno, prije nekolike godine. Kasim je imao potpuni uvid nad tim radovima. Nakon Mehmed ef. smrti redovno je kontaktirao sa njegovim sinom Hadži Munarom Cokovićem, ali i sa drugim Pljevljacima, posebno onim koji žive u Sarajevu.
Posjedovao je visoka priznanja sa više nivoa, kao i spomen-plaketu grada Sarajeva, najveće priznanje koje se dodjeljuje povodom oslobođenja ovoga grada.
Umro je 1990. godine u Sarajevu, gdje je i sahranjen, u mezarju na Barama, uz prisustvo velikog broja Sarajlija i njegovih poštovalaca iz raznih krajeva, učenika i uleme, uz sve vjerske obrede koje zaslužuje jedan dostojanstvenik, kao što je bio HADŽI KASIM ef. HADŽIĆ.
(Izvor podataka: Mirsad Mahmutović, tekst u “Preporodu” br. 16 od 1.08.1980; Muharem Omerdić, tekst u “Glasniku” RIZ u SFRJ br. 6 novembar/decembar 1990; Hadži Munir Coković, Hadži Orhan ef. Mahmutović, Mehmed ef. Coković – knjiga Vazovi, Dove, Hutbe i Nasihati)
Objavljeno u: Almanah, br. 29-30, Podgorica 2005, str. 301-305.